Deze vraag wordt vaak gesteld en dat is niet geheel onlogisch. Het begrip ‘reistijd’ is namelijk niet als zodanig gedefinieerd in de Arbeidstijdenwet, waardoor een zogenaamd ‘grijs gebied’ ontstaat. De Inspectie SZW (voormalige arbeidsinspectie) hanteert een aantal beleidsregels die afgeleid zijn van het begrip ‘arbeidstijd’. Belangrijke afweging is hierbij dat er sprake is van arbeidstijd als de reistijd onder gezag van de werkgever valt. De werkgever heeft dan zeggenschap over de tijdsbesteding van de werknemer.
Het gaat om de reistijd woon-werk-verkeer en de reistijd werk-werk-verkeer:
Reistijd woon-werk-verkeer
Meestal wordt de reistijd voor woon-werk-verkeer (tussen woning en werk) niet als arbeidstijd gezien. Een werknemer kiest er immers vrijwillig voor om ergens te gaan werken en accepteert daarmee dat de reistijd naar zijn werk voor eigen rekening is. Maar als de werknemer op verzoek van de werkgever in enkele gevallen verder moet reizen dan normaal, dan kan de extra reistijd wel als arbeidstijd worden gezien. U kunt denken aan een speciale opdracht of klus voor een klant. Er is ook sprake van arbeidstijd als de werkgever gaat bepalen met welk voertuig de reis gemaakt moet worden, welke materialen er mee genomen moeten worden of dat er bijvoorbeeld collega’s opgehaald moeten worden met een ter beschikking gestelde bedrijfsauto.
Reistijd werk-werk-verkeer
Onder werk-werk-verkeer valt de reistijd die u tijdens het werk maakt om van de ene naar de andere klant/klus/opdracht te reizen (bijvoorbeeld tussen twee bouwlocaties). Deze reistijd wordt in de meeste gevallen wél gezien als arbeidstijd, omdat deze reistijd onder gezag van de werkgever valt.
Geen arbeidstijd:
- de medewerker die altijd op dezelfde plaats werkt;
- de winkelbediende die op enkele vaste locaties zijn of haar werk moet doen;
- de monteur die voor langere periode naar dezelfde locatie reist omdat hij daar wordt gestationeerd.
- de servicemonteur die zijn werkauto ophaalt bij het bedrijf en van daaruit zijn dagelijkse werk doet.
Wel arbeidstijd:
- werk-werkverkeer dat onder gezag van de werkgever wordt uitgevoerd;
- rijden met een voertuig wat onder het Arbeidstijdenbesluit vervoer valt;
- de vertegenwoordiger die vanuit huis vertrekt om klanten te bezoeken;
- de servicemonteur die vanuit huis met een auto langs klanten gaat om iets te monteren of repareren;
- de werknemer die met een personeelsbusje collega’s ophaalt om hen naar het werk te brengen;
- voor de meerijders in het personeelsbusje, bijvoorbeeld als de meerijders door de werkgever verplicht worden om met de busjes mee te rijden (gezag!);
- het reizen naar een andere plaats dan de standplaats ingeval van een door de werkgever verplichte cursus;
Afspraken in de CAO over reistijd
In CAO’s worden voor ambulante medewerkers vaak afspraken gemaakt over de reistijd, zowel qua vergoeding als qua bepaling van de hoeveelheid werktijd. De Inspectie SZW hield, conform het toen geldende beleid, rekening met deze afspraken bij de berekening van de arbeidstijd. Door uitspraken van het Europese hof van Justitie is dit nu veranderd. Dit kan betekenen dat in sommige CAO’s nog afspraken zijn gemaakt die in strijd zijn met de regelgeving. In feite staan gemaakte afspraken in de CAO over de bepaling van de hoeveelheid werktijd rondom reistijd nu los van de regelgeving conform de Arbeidstijdenwet.
Geen garantie
Nogmaals, wij kunnen u gaan harde garanties geven over ‘wat nu wel of geen arbeidstijd is’. Wij geven u alleen een aantal richtlijnen. Wilt u op dit gebied aanvullende ondersteuning of advies, dan kunt u contact opnemen met Déhora.
← Moet reistijd als arbeidstijd worden gezien volgens de Arbeidstijdenwet?